23 Nisan 1920 yeni bir devletin kuruluş günüdür. Bugüne uzanan yolun arkasında 15 Mayıs 1919’da İzmir’in Yunanlılarca işgali, işgali içine sindiremeyen genç gazeteci Hasan Tahsin’in şehit edilmesi, Mustafa Kemal’in 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak 21-22 Haziran 1919’da Amasya’da yazılan Genelge ile alınan kararlar ve akabinde Erzurum ve Sivas Kongrelerinde halk temsilcilerinin kararlılığı bulunmaktadır. Bu, Amasya Genelgesinde ifadesini bulan ve “Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır” cümlesiyle özetlenebilecek iradedir.
Amasya Genelgesiyle ortaya konan irade ve akabinde Erzurum ve Sivas Kongrelerindeki “Manda ve himayenin kabul edilemeyeceği ve Milli iradeyi temsil etmek üzere, Meclis-i Mebusan'ın derhal toplanması gerektiği” kararı, Mustafa Kemal’in bütün valiliklere ve askeri birliklere 21 ve 22 Nisan tarihlerinde gönderdiği iki telgrafla kesinlik kazanır. Nasıl gerçekleştirileceği anlatılan 21 Nisan tarihli telgraftan sonra gönderilen 22 Nisan tarihli telgrafta, “Tanrı’nın lütfuyla Nisan’ın 23. Cuma günü Büyük Millet Meclisi açılarak çalışmaya başlayacağından, o günden itibaren askeri ve sivil bütün makamlarla bütün ulusun tek merciinin Büyük Millet Meclisi olacağı bilgilerinize sunulur.” yazılıdır.
Nihayet Büyük Millet Meclisi 23 Nisan Cuma günü Hacı Bayram Camiinde kılınan Cuma namazından sonra büyük bir coşku, katılım ve dualarla açılır. Büyük Millet Meclisi’nin açılmasıyla egemenlik tek kişiden alınarak kayıtsız ve şartsız olarak Millete devredilir.
Gücünü Milletten alan Meclis, birçok önemli işin ötesinde Kurtuluş Savaşını yönetip kazanmak ve Cumhuriyeti ilan etmek gibi iki önemli ve büyük iş başarmıştır.
1919-1922 yılları arasında gerçekleşen Türk Kurtuluş Savaşı, 11 Ekim 1922'de imzalanan Mudanya Mütarekesi ile fiilen bitmiş, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile topyekûn sona ermiştir.
Mustafa Kemal’in 1919’da Samsun’a çıkarken kafasındaki Cumhuriyet fikri, 23 Nisan 1920’de kurulan Meclis tarafından 29 Ekim 1923’te büyük coşkuyla ve gururla ilan edilmiştir.
Cumhuriyet, milletin nasıl yönetileceğinin belirlendiği Atatürk’ün siyasi devrimlerinden biridir ve en önemlisidir. Seçim ilkesine dayanan bir hükümet sistemi anlamını taşıyan Cumhuriyet, bütün vatandaşların eşitliği ve devlet yönetimine eşit olarak katılmaları temeline dayanır.
Cumhuriyette devlet, vatandaşların ortak iradelerinin ürünüdür. Aslında, devlet ve hükümet şekli olarak cumhuriyet kavramlarının birbirleriyle çok yakından ilgili olduğu açıktır. Egemenliğin toplumun tümünde olduğu bir sistemde, devletin temel organlarının millet iradesinin ifadesi olan seçimlerle oluşması tabiîdir. Aynı şeklide, devletin temel organlarının seçimden çıktığı bir sistem, millî egemenlikten veya halk egemenliğinden başka bir ilkeye dayanamaz.
Büyük Millet Meclisi’nin kuruluşundan sonra egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğu vurgusuyla oluşturulan 1921 Anayasası, Cumhuriyetin ilanından sonra kabul edilen ve Cumhuriyet ve Milli Egemenlik ilkelerini temel alan ve Meclis üstünlüğünü kabul eden 1924 Anayasası ile son bulmuştur.
1937 yılında Anayasa’da yapılan değişiklikle 6 ilke Anayasa metnine girerek, Türkiye Devleti’nin “Cumhuriyetçi, milliyetçi, laik, halkçı, devletçi ve inkılâpçı” bir devlet olduğu anayasayla da hüküm altına alınmıştır. Bu özellikleri ile Türkiye, hukuksal olarak çağdaş ve modern bir devlet olmuştur.
1924 Anayasası ile yürütme kudreti Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde toplanmıştır. Ancak Meclis bu görevini kendisi tarafından seçilen bir Cumhurbaşkanı ve onun tayin edeceği Bakanlar Kurulu aracılığıyla kullanmıştır. Yürütmenin en üst organı olarak Cumhurbaşkanı kabul edilmiş ve yürütme görevini yerine getirecek organ bir Başbakan ve onun belirlediği bakanlardan oluşan Bakanlar Kurulu olarak belirtilmiştir. Düzenlemeye göre bakanlar, Başbakan tarafından belirlenir, Cumhurbaşkanınca tasdik edilir ve meclisin onayına sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi her zaman hükümeti denetleyebilir ve düşürebilir.
1924 Anayasası 1921 Anayasası’nın aksine yargı yetkisini bağımsız mahkemelere vermiştir. Anayasa yargı organlarının verdiği kararların, Türkiye Büyük Millet Meclisi ile Bakanlar Kurulu’nca değiştirilemeyeceğini ve yerine getirilmesine mâni olunamayacağını hüküm altına alarak, yargı kararlarına hem teminat hem de bağımsızlık getirmiştir.
23 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin toplanmasıyla fiilen kurulan Türkiye Devleti, 29 Ekim 1923’te rejimini Cumhuriyet olarak belirlemiş ve 1924 Anayasası ile Anayasal bir devlet olduğunu tüm dünyaya duyurmuş; ortaya konulan ilkeler doğrultusunda günümüze kadar bağımsız bir devlet olarak yaşamış ve yaşamaya devam edecektir.
Başta büyük önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere onunla büyük bir mücadele vererek bu vatanı bize yurt olarak bırakan şehitlerimize şükranlarımı sunuyorum.
Büyük önder Atatürk’ün ulusal egemenliğin kurulduğu günü çocuklara armağan etmesindeki manidarlığın bilincinde olarak yetiştireceğimiz çocuklarımız, yarının Türkiye’sinin de teminatları olacaktır.
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramımız kutlu olsun.
Sağlıklı günler dilerim değerli okurlarım.
Yorum yazarak Kocaeli Denge Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kocaeli Denge hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kocaeli Denge editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kocaeli Denge değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Kocaeli Denge Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kocaeli Denge hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kocaeli Denge editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kocaeli Denge değil haberi geçen ajanstır.