Değerli okurlarım;
Cumhuriyet öncesi dönemi kısaca özetleyerek başladığım yazı dizisinin bugün üçüncü bölümüyle sizlerleyim.
Yurdun, Kurtuluş Savaşı’yla düşman işgalinden kurtarılması kadar yeni bir devletin nasıl bir rejim üzerine inşası da önemliydi.
Mustafa Kemal Atatürk’ün yeni devletin rejimi konusundaki düşünceleri bellidir.
Cumhuriyet…
Atatürk, bir konuşmasında, “Türkiye halkını ayrı ayrı sınıflardan mürekkep değil ve fakat ferdî ve sosyal hayat için iş bölümü itibarıyla çeşitli mesleklere ayrılmış bir toplum olarak görmek esas prensiplerimizdendir.” diyerek Türk Milleti için “liyakat” esasına dayalı bir yönetimin uygun olacağını ifade etmiştir.
31 Mart 1877’de çalışmalarına başlayan 1. Meclis-i Mebusan dört defa kapatılıp beşinci defa açıldıktan sonra, son toplantısını 12 Ocak 1920’de yapmış, 16 Mart 1920’de İstanbul’un işgali üzerine, işgal güçlerinin baskısıyla 11 Nisan 1920’de kapatılmıştır.
23 Nisan 1920’de Ankara’da açılan ve halkın temsilcilerinden oluşan Büyük Millet Meclisi fiilen ülkeyi yönetmeye başlamıştır.
Büyük Millet Meclisi’nin açılması ve çalışmaya başlaması, gelecekte ilan edilecek Cumhuriyetin de bir bakıma ön hazırlığı mahiyetindedir.
Büyük Millet Meclisi’ni oluşturan halk temsilcileri bu süreçte üstlendikleri görevin önemini kavramış ve bir bakıma Cumhuriyet rejiminin halk için yararlı olacağına inanmıştır.
***
Cumhuriyet ile monarşi arasındaki temel değer ve zihniyet farklarından biri de cumhuriyetin “vatandaşlık,” monarşinin ise “uyrukluk” kavramlarına dayanmasıdır.
Ne kadar sınırlandırılmış ve anayasallaşmış olursa olsun, her monarşide geçmişten kalan ve çağdaş eşitlik anlayışıyla bağdaşmayan birtakım ayrıcalık kalıntıları vardır.
Cumhuriyet, bütün vatandaşların eşitliği ve devlet yönetimine eşit olarak katılmaları temeline dayanır. Cumhuriyette devlet, vatandaşların ortak iradelerinin ürünüdür.
Cumhuriyet, seçim ilkesine dayanan bir hükümet sistemi anlamını taşır. Aslında, devlet ve hükümet şekli olarak cumhuriyet kavramlarının birbirleriyle çok yakından ilgili olduğu açıktır.
Egemenliğin siyasî toplumun tümünde olduğu bir sistemde, devletin temel organlarının millet iradesinin ifadesi olan seçimlerle oluşması tabiîdir. Aynı şeklide, devletin temel organlarının seçimden çıktığı bir sistem, millî egemenlikten veya halk egemenliğinden başka bir ilkeye dayanamaz.
Sonraki yazı, Cumhuriyetin ilanı ve yeni bir devletin inşası…
Sağlıklı günler dilerim değerli okurlarım…
Yorum yazarak Kocaeli Denge Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kocaeli Denge hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kocaeli Denge editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kocaeli Denge değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Kocaeli Denge Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kocaeli Denge hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kocaeli Denge editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kocaeli Denge değil haberi geçen ajanstır.
Yorumlar
(1)Gizem Dinçer - Yazarın makalelerini kitaplastirmasi biz okuyucuları için çok iyi olur. Yazıları çok akıcı ve dikkat çekici.
Yazılan yorumlardan Kocaeli Denge hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Sitemizin Topluluk Kurallarına uymayan yorumlar yayınlanmaz. Yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kocaeli Denge editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kocaeli Denge değil haberi geçen ajanstır.